Γαλλία : Το Κίνημα Κατέλαβε Το Πολιτικό Προσκήνιο

Ολιβιέ Μπεζανσενό
Ιβάν Λεμέτρ
(στελέχη του ΝΡΑ)

Συνέντευξη στους Τάσο Αναστασιάδη και Γιάννη Ελαφρό

- Σε τι οφείλεται η έκρηξη των αγώνων των εργαζομένων και των νέων στη Γαλλία; Είναι άραγε ο νέος νόμος για την εργασία ή μήπως υπάρχει κάτι πιο βαθύ;

Ο νόμος για την εργασία ήταν αυτό που έκανε να ξεχειλίσει το βάζο. Είχαν προηγηθεί οι νόμοι Μακρόν και Ρεμπζαμέν, το 2015, που έπληξαν την εργασία, με απελευθερώσεις ωραρίων, εξουδετέρωση της διαιτησίας, επεκτάσεις ελαστικής εργασίας, ενώ ακόμα παλιότερα είχαμε το νόμο CICE και τη «σύμβαση υπευθυνότητας», τα δώρα που έδωσε στην εργοδοσία ο Ολάντ στην αρχή της καριέρας του, σε λεφτά και διευκολύνσεις.

Ο τωρινός νόμος για την εργασία αποκρυστάλλωσε την εξέγερση, το θυμό που έχουν συσσωρεύσει πολλοί αγωνιστές, εργαζόμενοι, ελαστικά εργαζόμενοι και μια ολόκληρη νέα γενιά που αφυπνίζεται στην πολιτική και στην πάλη των τάξεων. Η εξέγερση αυτή τροφοδοτήθηκε και από την αυταρχική, αντιδημοκρατική καμπή. Πρόκειται για μια συνολική δυσαρέσκεια κατά της πολιτικής κοινωνικής οπισθοδρόμησης και ενίσχυσης των ανισοτήτων.

- Έως πριν από μερικές εβδομάδες, οι κινητοποιήσεις ήταν κυρίως έργο της νεολαίας, μετά ήταν οι ολονυχτίες («nuits debouts») και τώρα βλέπουμε τη δυναμική είσοδο των εργατικών στρωμάτων. Πώς εξηγείται αυτή η εξέλιξη;

Το κίνημα οικοδομήθηκε και αναπτύχθηκε με απρόβλεπτο τρόπο, ξεκινώντας από ένα κείμενο στο διαδίκτυο που μάζεψε 1,3 εκατομμύρια υπογραφές και φτάνοντας στο μπλοκάρισμα των διυλιστηρίων τρεις μήνες αργότερα, περνώντας από καμιά δεκαριά εθνικές ημέρες συνδικαλιστικών κινητοποιήσεων και δημιουργώντας τους δικούς του ρυθμούς, το δικό του ημερολόγιο γύρω από το διασυνδικαλιστικό συντονιστικό, τις συγκεντρώσεις στις πλατείες, τα συντονιστικά κινητοποιήσεων και πολλές τοπικές πρωτοβουλίες. Το κίνημα «nuit debout» μαρτυράει μια έντονη αμφισβήτηση του συστήματος, με δημοκρατικές ευαισθησίες. Είναι μια αμφισβήτηση που κινητοποιεί τη νεολαία, της οποίας η εξέγερση, η γενναιοδωρία, η μαχητικότητα έπαιξαν και συνεχίζουν να παίζουν σημαντικό ρόλο στο κίνημα (παρά την περίοδο των εξετάσεων και μια μικρότερη παρουσία στις κινητοποιήσεις).

Η πιο μαζική διαδήλωση συγκέντρωσε 1,2 εκατομμύρια ανθρώπους, στις 31 Μαρτίου, μεταξύ των οποίων πάρα πολλοί νέοι, ιδιαίτερα μαθητές και με πολλά λύκεια να έχουν κλείσει. Οι επόμενες ημέρες κινητοποίησης ήταν λιγότερο μαζικές, αλλά η κάθε μία προσέλκυσε πολύ πιο πλατιά στρώματα από τους παραδοσιακούς αγωνιστές και αποτέλεσαν, η κάθε μία με τη σειρά της, μια ώθηση για την επόμενη -παρά την ατονία της ηγεσίας του διασυνδικαλιστικού συντονιστικού.

- Πώς η κυβέρνηση Ολάντ προσπαθεί να περάσει το νόμο;

Μειοψηφικός στη χώρα και στο κοινοβούλιο, ο Ολάντ προσπαθεί να περάσει με εξαναγκασμό το νόμο του, μέσα από ένα κοινοβουλευτικό τερτίπι που ονομάζεται (από το σχετικό άρθρο) «49-3». Ξετυλίγει μια επιθετική και κατασταλτική πολιτική, για να τρομοκρατήσει και να εμποδίσει την επέκταση του κινήματος. Στηρίζεται επίσης στο σύνολο της εργοδοσίας και της Δεξιάς, που πιέζει για μεγαλύτερες «φιλελευθεροποιήσεις». Όλοι τους καταγγέλλουν τους απεργούς και κάνουν μια βίαιη καμπάνια κατά της CGT. Ο Βαλς ορύεται στη Βουλή ότι «η CGT δεν θα κάνει το νόμο σε αυτή τη χώρα» και ο πρόεδρος του MEDEF, της Συνομοσπονδίας των εργοδοτών, χαρακτηρίζει τη CGT «αλήτες»… Η εξουσία λέει ότι είναι αποφασισμένη να πάει τη σύγκρουσηω ως το τέλος, αλλά ως τώρα όλες της οι προσπάθειες για «έξοδο από την κρίση» το μόνο που πέτυχαν είναι να την εμβαθύνουν…

- Ποια είναι η στάση των πολιτικών δυνάμεων αριστερά του Σοσιαλιστικού Κόμματος απέναντι στις κινητοποιήσεις;

Η πολιτική κρίση αποκαλύπτει ακόμα περισσότερο την ασυνέπεια της περίφημης «αριστερής αντιπολίτευσης» στην κυβέρνηση, που θα ενσάρκωναν υποτίθεται οι αντάρτες του Σοσιαλιστικού Κόμματος και οι τέως του Μετώπου της Αριστεράς… Έχοντας ξεπεραστεί από το κοινωνικό κίνημα, οι βουλευτές «αντάρτες» πολλαπλασιάζουν τις εκκλήσεις για «λογική» και για «κοινωνικό διάλογο». Οι αγωνιστές των διάφορων συνιστωσών του τέως Μετώπου της Αριστεράς, έχουν εμπλακεί στο κίνημα, αλλά οι ηγεσίες τους πιο πολύ ασχολούνται με τις προεδρικές του 2017, που τις έχουν διχάσει. Ο Μελανσόν έχει σκηνοθετήσει τη δική του υποψηφιότητα και θέλει να την επιβάλει προκαλώντας μεγάλες εντάσεις.

Η CFDT ξεπέρασε άλλο ένα όριο, με τον επικεφαλής της να έχει γίνει ζηλωτής και υπηρέτης της κυβέρνησης. Η CGT έχει σπρωχτεί προς την άλλη κατεύθυνση, πολύ πιο πέρα απ’ό,τι το φανταζόταν. Παρόλο που από τις 9 Μαρτίου, οι ημέρες κινητοποίησης διαδέχονται η μια την άλλη, χωρίς ευρύτερο σχέδιο, χωρίς προοπτική από το διασυνδικαλιστικό και ιδιαίτερα την CGT, συμβάλλοντας στους δισταγμούς και στις αμφιβολίες πολλών μισθωτών αλλά και στο θυμό πολλών αγωνιστών όπως εκδηλώθηκε, μεταξύ άλλων, και στο -πάντως περιοριστικό- πλαίσιο του συνεδρίου της (τέλος Απρίλη), ωστόσο η CGT και ο επικεφαλής της Φιλίπ Μαρτινέζ στράφηκαν τώρα προς τη δοκιμασία της δύναμης, ξεφεύγοντας από την παγίδα του κοινωνικού διαλόγου.

- Ποιες θα είναι οι επιπτώσεις για το κίνημα, για την αυτοπεποίθηση των μισθωτών, για την πίστη στο δίκαιο των αιτημάτων τους, στην κοινή γνώμη; Όλα αυτά τώρα γράφονται…

- Ποιοι είναι οι στόχοι για να κλιμακωθούν οι αγώνες σε ανώτερο επίπεδο;
Το κίνημα μπήκε σε νέο στάδιο, με την απεργία των μισθωτών σε κλάδους κλειδιά της οικονομίας και με τα διάφορα καλέσματα της CGT για να ενισχυθεί και να «ριζοσπαστικοποιηθεί» η κινητοποίηση. Η εργατική τάξη έχει καταλάβει το πολιτικό προσκήνιο: διυλιστήρια, αποθήκες πετραλαίου, πυρηνικοί σταθμοί, λιμάνια, κάλεσμα για επαναλαμβανόμενη απεργία από την CGT στα τρένα (SNCF) συγκλίνοντας έτσι με το συνδικάτο SUD Rail μετά τις 31 Μαϊου, απεργιακή αναγγελία στην RATP (αστικές συγκοινωνίες), Air France, πολλές πρωτοβουλίες για μπλοκάρισμα βιομηχανικών ζωνών και χώρων εφοδιασμού (logistics).
Είμαστε σε μια εποχή ρήξεων
Ο Ιούνιος προβλέπεται θερμός

- Μπορεί να αποτραπεί η υιοθέτηση του νομοσχεδίου;

Για την ώρα, η κρίση μεγαλώνει στην πλευρά της εξουσίας. Η προπαγάνδα της, οι πολλαπλές προσπάθειές της να τρομοκρατήσει και να διασπάσει το κίνημα όχι μόνο δεν καταφέρνουν να το κάμψουν αλλά το αντίθετο. Δεκάδες χιλιάδες αγωνιστές, συνδικαλιστές, μαθητές, φοιτητές, πρόσκαιρα εργαζόμενοι, έχουν καταλάβει το πολιτικό προσκήνιο. Κανείς δεν μπορεί να πει ποιά θα είναι η κατάληξη ενός κινήματος που, παρά τις αντιφάσεις του, έχει επιφέρει εδώ και τρεις μήνες βαθιές ρήξεις. Νέες πολιτικές και κοινωνικές σχέσεις διαμορφώνονται μέσα από τη σύγκρουση ανάμεσα σε σημαντικούς τομείς της εργατικής τάξης, του κόσμου της εργασίας και της επισφάλειας, της εξεγερμένης νεολαίας, και στην αστική τάξη, στο κράτος της και το πολιτικό της προσωπικό.

Ο Ιούνιος προαναγγέλλεται θερμός… Η ώρα είναι για επέκταση της απεργίας. Πρέπει να βοηθήσουμε να ξεπεραστούν οι αμφιβολίες, να πείσουμε, να μετατρέψουμε τον κάθε ένα σε αγωνιστή του κινήματος. Αγωνιζόμαστε, έτσι, για μια παρατεταμένη γενική απεργία, ακόμα και αν καταλαβαίνουμε τις δυσκολίες της…

- Πριν λίγους μήνες, η γαλλική κοινωνία έμοιαζε να έχει παγώσει κάτω από τον τρόμο των επιθέσεων του Ισλαμικού Κράτους, τις κυβερνητικές απαγορεύσεις και την άρση των δημοκρατικών δικαιωμάτων, κλπ. Τί έγινε «ξαφνικά» και εμφανίστηκε όλο αυτό το κίνημα;

Κάτω από την καμπάνια για Εθνική Ενότητα του Ολάντ, κάμπανια που πάντως δεν λειτούργησε ποτέ πλήρως, υπέβοσκε μια βαθιά δυσαρέσκεια και η αίσθηση ότι η κυβέρνηση αυτή μας κοροϊδεύει. Είναι αυτό το συναίσθημα που εξερράγη. Βρισκόμαστε σε μια περίοδο ρήξεων, μέσα από τις οποίες διαμορφώνονται νέες κοινωνικές και πολιτικές σχέσεις. Ρήξη με το Σοσιαλιστικό Κόμμα και τους δορυφόρους του. Ρήξεις μέσα στα συνδικάτα, ιδιαίτερα στη CGT, της οποίας πολλές ηγεσίες, ομοσπονδιακές και τοπικές, έχουν βρεθεί να βραχυκυκλώνονται. Παντού ανοίγουν χώροι διαμαρτυρίας και πολιτικοποίησης, όπου συγκρίνονται οπτικές γωνίες, εμπειρίες, προοπτικές. Η ανάδυση της νεολαίας, οι συζητήσεις στις πλατείες, στα κατειλημμένα θέατρα, στα μπλοκαρίσματα, ξαναφέρνουν την πολιτική στο κέντρο των συζητήσεων.

Εμείς παίρνουμε πλήρως μέρος σε αυτές τις συζητήσεις, μέσα στο κίνημα, για την οικοδόμησή του και την επέκτασή του. Θέλουμε να βοηθήσουμε την κατανόηση του συσχετισμού δύναμης, να συμβάλουμε στη ενίσχυση των αναδυόμενων ρήξεων, να οπλίσουμε πολιτικά τους αγωνιστές που αναδύει το κίνημα.

Δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα ΠΡΙΝ, 5/6/2016