….
Οι Κομμουνιστές θεωρούν ανάξιο να κρύβουν τις απόψεις και τις προθέσεις τους. Δηλώνουν ανοιχτά ότι οι σκοποί τους μπορούν να πραγματοποιηθούν μονάχα με την Βίαιη ανατροπή όλου του σημερινού κοινωνικού καθεστώτος. Ας τρέμουν οι κυρίαρχες τάξεις μπρος σε μια Κομμουνιστική Επανάσταση. Οι Προλετάριοι δεν έχουν να χάσουν τίποτε άλλο, εκτός από τις αλυσίδες τους. Έχουν να κερδίσουν έναν Κόσμο ολόκληρο. Προλετάριοι όλων των χωρών ΕΝΩΘΕΙΤΕ»
(Από το θρυλικό “Κομμουνιστικό Μανιφέστο”, των Κ. Μαρξ, Φ. Ένγκελς – 1848).
Οι ρίζες της Διεθνούς: Εργατικοί και πολιτικοί αγώνες και εξεγέρσεις
Πριν από ακριβώς 150 χρόνια, στη θρυλική αίθουσα St. Martin’s Hall στο Λονδίνο, μαζεύτηκαν οι σοσιαλιστές από όλη την Ευρώπη για την ιδρυτική συνεδρίαση της Πρώτης Διεθνούς. Τότε, βέβαια, δεν την λέγανε ακόμη Πρώτη – κανείς δεν περίμενε ότι θα διαλυόταν τόσο σύντομα, ούτε ότι θα την ακολουθούσαν τόσες άλλες. Το επίσημο όνομά της ήταν σκέτο«Διεθνής Ενωση Εργατών».
Η γέννησή της ήταν νομοτελειακή. Η Πρώτη Διεθνής ήταν καρπός της βιομηχανικής επανάστασης, ώριμο τέκνο της οργής των πληβείων για την άγρια, ληστρική εκβιομηχάνιση και τη βίαιη ανάδυση μιας νέας καπιταλιστικής άρχουσας τάξης «βαρόνων-ληστών», που αντικατέστησαν τους φεουδάρχες ως ρυθμιστές της παγκόσμιας οικονομίας. Η Διεθνής ήταν μια καθαρά εργατική υπόθεση, γεννημένη απευθείας μέσα από τα πρώτα κινήματα των υφαντουργών της Λιόν και του Μάντσεστερ, τη δεκαετία του 1830.
Το σοσιαλιστικό συναπάντημα στο Λονδίνο είχε ακόμα τις ρίζες του στις μεγάλες ευρωπαϊκές φιλελεύθερες εξεγέρσεις του 1848-49, με τα έντονα ταξικά χαρακτηριστικά, αλλά και στον πετυχημένο ξεσηκωμό των Καρμπονάρων στην Ιταλία, στην εξέγερση της Κρακοβίας κατά του τσαρικού ζυγού και στη διεθνή εκστρατεία για την κατάργηση της δουλείας.
Επίσης το 1864, ο εμφύλιος πόλεμος στις ΗΠΑ μεταξύ του βιομηχανικού Βορρά και του δουλοκτητικού Νότου δεν είχε ακόμη κριθεί, και οι πρώτοι συνδικαλιστές της εποχής, οι Βρετανοί «τρεϊντγιουνιονιστές» -ή και «χαρτιστές», όπως αυτοαποκαλούνταν, επειδή απαιτούσαν την υιοθέτηση μιας νέας συνταγματικής «Χάρτας του Λαού» με πλήρη εργατικά και πολιτικά δικαιώματα – διοργάνωναν μαζικές διαδηλώσεις στο Λονδίνο, με τη συμμετοχή ξένων εργατών, αλλά και εξόριστων στην Αγγλία εμιγκρέδων σαν τον Μαρξ. Από αυτούς τους διεθνιστές εργάτες ξεπήδησε η Ενωση.
Άλλωστε, στις αρχές του 1860 στην Ευρώπη, το εργατικό κίνημα, με τα διεθνιστικά του χαρακτηριστικά, γνώρισε μεγάλη ποιοτική άνοδο.
Το 1862, στη Διεθνή Έκθεση του Λονδίνου, παρευρέθηκαν 300 Γάλλοι Εργάτες και 12 Γερμανοί, σε μια συνάντησή τους με Άγγλους συνδικαλιστές Τρεϊντγιουνιστές και μίλησαν για την προοπτική μιας Διεθνούς Εργατικής Οργάνωσης.
Στις 22 Ιούλη 1863, Άγγλοι και Γάλλοι εργάτες διοργάνωσαν μαζί ένα συλλαλητήριο στο Λονδίνο, για να διαμαρτυρηθούν για την καταστολή της Εξέγερσης στην Κρακοβία της Πολωνίας. Και εκεί μπήκε το θέμα της συγκρότησης Διεθνούς των Εργατών.
Τέλος, τον Νοέμβρη του 1863, Άγγλοι εργάτες απηύθυναν στους Γάλλους έκκληση για την άμεση συγκρότηση μιας Διεθνούς. Ή έκκληση έκανε σαφή πρόταση για την σύγκλιση Εργατικής Συνέλευσης Γάλλων, Ιταλών, Γερμανών, Πολωνών και Άγγλων Εργατών.
Έτσι λοιπόν στις 28 ΣΕΠΤΕΜΒΡΗ 1864, στην αίθουσα Αγίου Μαρτίνου στο Λονδίνο, συγκεντρώθηκαν οι εργατικές αντιπροσωπείες των Άγγλων, Γάλλων, Γερμανών, Ιταλών, Ιρλανδών και Πολωνών.
Πρόεδρος στην συνέλευση ήταν ο καθηγητής Ε. Σ. ΜΠΙΣΛΙ. Η Έκκληση των Άγγλων εργατών στους Γάλλους γράφτηκε από τον ΤΖΩΡΤΖ ΟΤΖΕΡ και εκ μέρους των Γάλλων απάντησε ο Μ. ΤΟΛΕΝ. Η απάντησή του ήταν εμπνευσμένη και τόνισε την ανάγκη της Εργατικής τάξης να πάρει αμυντικά μέτρα απέναντι στις επιδιώξεις των Αστών.
Τα «αστέρια» της συνόδου ήταν αναμφίβολα ο Αγγλος συνδικαλιστής Τζορτζ Οτζερ και ο Γάλλος εργάτης Τολέν. Είναι χαρακτηριστικό πως ο Μαρξ ενημερώθηκε για τη σύναξη μόλις μια εβδομάδα πριν από την έναρξη της. Μάλιστα ο -άγνωστος ακόμη σε πολλούς συνέδρους- Κάρολος δεν πήρε καν τον λόγο στην ιδρυτική συνέλευση.
Ο Κ. Μάρξ κατακτά ηγετικό ρόλο στη Διεθνή
Ομως ο Μαρξ εξασφάλισε μια θέση στο γενικό συμβούλιο, το «διευθυντήριο», της νέας οργάνωσης και όταν εκδηλώθηκαν οι πρώτες διαφωνίες, ανέλαβε να γράψει την ιδρυτική διακήρυξη, σε μια προσπάθεια να γεφυρώσει τις δομικές αντιφάσεις, που χαρακτήριζαν την ετερόκλητη συμμαχία. Σύντομα θα γινόταν ο αδιαφιλονίκητος -όσο και μοιραίος- αρχηγός της.
Αρχικά, ο Μαρξ κατάφερε να ισορροπήσει σαν ζογκλέρ όλα τα πιάτα στον αέρα:
Οι Ιταλοί «ρουστίκ αναρχικοί» του Ματσίνι, οι Γάλλοι και Αγγλοι ουτοπικοί σοσιαλιστές -οπαδοί του Προυντόν και του οραματιστή βιομήχανου Οουεν, οι σκληροί Ρώσοι αναρχικοί υπό τον Μπακούνιν – που σύντομα έμπλεξε με έναν βίαιο νεαρό επαναστάτη ονόματι Σεργκέι Νετσάγιεφ -, οι Γερμανοί συνδικαλιστές οπαδοί του Λασάλ (από τις ιδέες του οποίου -αλλά και του Μπέμπελ, του Λίμπκνεχτ και κατόπιν, σε… άλλη Διεθνή, του Μπερνστάιν- γεννιόταν ήδη ησοσιαλδημοκρατία) και, φυσικά, οι φιλελεύθεροι «τρεϊντγιουνιονιστές», συγκροτήθηκαν σε σώμα και αποτέλεσαν το πρώτο όργανο για την «ενιαία πάλη της εργατικής τάξης όλων των κρατών».
Για τον Μαρξ και τους οπαδούς του, βέβαια, όλοι οι παραπάνω σύντομα δεν θα ήταν παρά «μικροαστικά κατάλοιπα», αντιδραστικοί, που έπρεπε να αποκαθαρθούν: ο πραγματικός σκοπός της Διεθνούς, έγραφε ο Μαρξ κρυφά στο Φρίντριχ Μπόλτε, ήταν «για να αντικαταστήσει τις διάφορες σοσιαλιστικές αιρέσεις με μια πραγματική αγωνιστική οργάνωση της εργατικής τάξης», φυσικά υπό την πεφωτισμένη ηγεσία του. Αλλά, στην αρχή, ήταν όλοι τους αδέλφια.
Στην πράξη, όλοι προσπαθούσαν να επιβάλουν τις δικές τους ατζέντες, τα δικά τους ιδεολογικά ή εθνικά «θέλω»:
Οι Ιρλανδοί εργάτες, για παράδειγμα, ήθελαν να αποτινάξουν τον βρετανικό ζυγό, ενώ οι Βρετανοί «χαρτιστές» ήθελαν πρωτίστως καλύτερα μεροκάματα και αποκλεισμό των ξένων εργατών που τους έπαιρναν τις δουλειές…
Οι προυντονικοί, λάτρεις των ελεύθερων συνεταιρισμών και εχθροί του συνδικαλισμού, κατατροπώθηκαν ήδη στο τρίτο συνέδριο ως «ρομαντικοί μικροαστοί», και απήλθαν άπραγοι -ενώ και οι Ιταλοί επαναστάτες του Ματσίνι έχασαν σταδιακά την επιρροή τους. Ετσι, έμειναν στο τέλος μόνοι τους οι μαρξιστές και οι αναρχικοί να φάνε τα μουστάκια τους.
Πάντως, στην ιδρυτική συνάντηση του 1864, ο Μαρξ ήταν εκείνος που επεξεργάστηκε την ΙΔΡΥΤΙΚΗ ΔΙΑΚΗΡΥΞΗ και τοΚΑΤΑΣΤΑΤΙΚΟ της ΔΙΕΘΝΟΥΣ ΕΝΩΣΗΣ των ΕΡΓΑΤΩΝ. Στην διακήρυξη αυτή περνούν όλες οι βασικές θέσεις τουΚομμουνιστικού Μανιφέστου, χωρίς φραστικά ακραία και σκληρή γλώσσα, για να μην δημιουργήσει αντιθέσεις μέσα σε διαφορετικά επίπεδα συνείδησης στην Εργατική τάξη διαφορετικών χωρών. «Ενεργητικοί στο βάθος, μαλακοί στη μορφή» τόνιζε χαρακτηριστικά ο Καρλ Μαρξ.
Έτσι, στον Πρόλογο του Καταστατικού της Διεθνούς γράφτηκε:
«Έχοντας υπ΄ όψη ότι η χειραφέτηση της Εργατικής τάξης πρέπει να κατακτηθεί από την ίδια την εργατική τάξη, ότι ο αγώνας αυτός δεν είναι αγώνας για Ταξικά Προνόμια και Μονοπώλια αλλά για ΙΣΑ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ και καθήκοντα και για την ΚΑΤΑΡΓΗΣΗ κάθε ταξικής κυριαρχίας. Ότι η οικονομική υποδούλωση του εργάτη στον μονοπωλητή των μέσων εργασίας, δηλαδή των πηγών ζωής, βρίσκεται στη βάση όλων των μορφών της δουλείας, της κοινωνικής αθλιότητας, του διανοητικού μαρασμού και της πολιτικής εξάρτησης. Ότι επομένως η Οικονομική χειραφέτηση της εργατικής τάξης είναι ο μεγάλος τελικός σκοπός στον οποίο πρέπει να υποταχθεί σαν μέσο κάθε πολιτικό κίνημα…………..ότι η χειραφέτηση της εργατικής τάξης δεν είναι ούτε τοπικό, ούτε εθνικό, αλλά ένα κοινωνικό καθήκον που αγκαλιάζει όλες τις χώρες στις οποίες υπάρχει η σύγχρονη κοινωνία και που η λύση του εξαρτάται από την πρακτική και θεωρητική συνεργασία των πιο προχωρημένων χωρών…..»
Για τα παραπάνω “κατορθώματα” του Μαρξ, ο Φ. Ένγκελς υμνεί έτσι τον φίλο του :
«Το 1864 ιδρύθηκε η Διεθνής των Εργατών, με τους Γάλλους να διεκδικούν την τιμή των οργανωτών αυτής της Ένωσης… Από όλους που πήραν μέρος, υπήρχε ΕΝΑΣ που ήξερε ακριβώς τι έπρεπε να γίνει, τι έπρεπε να θεμελιωθεί κι αυτός ήταν ο άνθρωπος που από το 1848 ακόμα απηύθυνε στον κόσμο την έκκληση – Προλετάριοι όλων των χωρών ενωθείτε – Από την ώρα της ίδρυσης της Διεθνούς, ο ΜΑΡΞ εξασφάλισε την ΗΓΕΣΙΑ της Διεθνούς» (Αναμνήσεις από τον Μαρξ)
Η Α΄ ΔΙΕΘΝΗΣ, είχε έδρα το Λονδίνο, δημοσιογραφικό όργανο την Αγγλική εργατική εφημερίδα «Beehive», προσωρινή Κεντρική Επιτροπή ως όργανο καθοδήγησης και 21 μελές Γενικό Συμβούλιο ως εκτελεστικό όργανο.
Η αρχή του τέλους της Πρώτης Διεθνούς
Η Διεθνής είχε πάντως πεθάνει πολύ πριν από τη διάσπαση της Χάγης.
Ο γαλλογερμανικός πόλεμος, που κατέληξε στην πρώτη καθαρά ταξική επανάσταση, την Κομμούνα του 1871, ήταν το αποκορύφωμα, αλλά και η αρχή του τέλους της.
Ο Μπλανκί και οι οπαδοί του, κόντρα στη «γραμμή» της Διεθνούς, στήριζαν την «άμεση εξέγερση» και ήσαν αντίθετοι στη βαθμιαία ανάπτυξη μέσω συνδικάτων και κομμάτων. Το 1871, οι εργάτες του Παρισιού επαναστάτησαν. Ο γερο-Μπακούνινδεν ήταν εκεί, αλλά το 1870 πρωτοστάτησε σε μια αποτυχημένη εξέγερση στη Λιόν, το αναρχικό πρόγραμμα της οποίας εφαρμόστηκε στην πράξη από την Κομμούνα.
Αρχικά, η Διεθνής δεν υποστήριξε το αίτημα της εξέγερσης στο Παρίσι: οι Βρετανοί «τρεϊντγιουνιονιστές» το καταψήφισαν, όπως και το αίτημα για ανεξαρτησία της Ιρλανδίας, και σύντομα αποχώρησαν ομαδικά από το γενικό συμβούλιο. Η Κομμούνα τελικά βάστηξε μόνο δυόμισι μήνες σε συνθήκες εμφύλιου πολέμου και πνίγηκε στο αίμα χιλιάδων αγωνιστών.
Μαζί με το πείραμα των Κομμουνάρων πέθανε ουσιαστικά και η Μεγάλη Ιδέα της Διεθνούς των Εργατών. Ηδιαγραφή των αναρχικών στη Χάγη ήταν μόνον η συμβολική ταφόπλακα.
Το ι876 η Πρώτη Διεθνής έπαψε να υπάρχει.
Και η κατάρα της πολυδιάσπασης δεν λέει έκτοτε να σπάσει για την Αριστερά.
Πηγές: http://www.efsyn.gr/?p=238439
και
http://clubs.pathfinder.gr/johnpitclub/429965
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου